Na een proces van maanden, misschien zelfs jaren, ben je eindelijk zo ver: Je voelt je fysiek, mentaal en emotioneel klaar om terug te keren naar het werk na je burn-out. Je maakt plannen om geleidelijk aan, op te starten. Het gaat goed met je, JE BENT ER KLAAR VOOR EN TOCH,…
Toch is er een stemmetje dat zegt: MAAR WAT ALS HET NIET LUKT, WAT ALS IK HERVAL?
“Hoe kan ik hiermee omgaan, wat kan ik hieraan doen?” is een vraag die vele van mijn cliënten stellen.
In deze blog deel ik vier strategieën om met deze angst om te gaan en die jou helpen je vertrouwen te herstellen.
Het leven na je burn-out is niet meer hetzelfde als voor je burn-out. Gelukkig maar! Een burn-out wordt niet voor niks een ‘spiritual awakening’ genoemd: je bent bewuster geworden van jezelf, van wie je bent, wat je wilt en niet meer wilt, wat belangrijk is voor jou in je leven. Je hebt geleerd wat het met je kan doen om maar te blijven gaan zonder pauze of ruimte voor herstel of jezelf weg te cijferen om niemand teleur te stellen. Je hebt gezien wat er gebeurt wanneer je op doorzettingsvermogen en karakter alle ballen in de lucht blijft houden, behalve jouw ‘zelfzorgbal’, die je als eerste hebt laten vallen. Je hebt ervaren hoe het is als de ‘rek op is’ en hij knakt, welk herstelproces het vraagt op fysiek, mentaal en emotioneel vlak.
Het voelen van angst, wordt ervaren als een teken van ‘zwakte’ waardoor we ‘angst’ liever onderdrukken: het mag er niet zijn, we vinden van onszelf dat we het zouden moeten aankunnen en dat we niet zo flauw moeten doen, etc… Het veroordelen of onderdrukken van een emotie maakt de emotie alleen maar groter, waardoor de angst macht krijgt over jou.
Een effectievere strategie is te luisteren naar jouw angst. Wat komt ze jou vertellen? Luisteren naar je emotie, doe je als volgt:
In het algemeen maakt angst je scherp en bewust en probeert ze jou naar ‘veiligheid’ te brengen. In deze context kan het concreet betekenen: een bezorgdheid om je welzijn en vraagt jouw angst je of je aandachtig wilt blijven op het trekken van gezonde grenzen, op het stap voor stap terug te keren en niet teveel in één keer van jezelf te verwachten. Door voor jezelf te benoemen waar het echt om gaat, kan je er ook iets mee doen.
Dit is een stap die je te zetten hebt vóór je eerste werkdag. Een afspraak met je leidinggevende waarbij je bespreekt wat voor jou haalbaar is en wat niet meer en wat jij nodig hebt om terug aan de slag te kunnen gaan: een rustige werkplek, taken die moeten wegvallen, afspraken over beschikbaarheid en bereikbaarheid, maw… Zie het als de eerste stap om je nieuwe zelf in de wereld te zetten.
Hetzelfde gesprek heb je te voeren op het thuisfront met je partner en kinderen: waar je hun hulp verwacht, wanneer ze jou even rust moeten gunnen, verdeling van de huishoudtaken, etc…
Sta jij ook op het punt terug te keren? Ervaar je ook die angst? Heb je hulp of begeleiding nodig om de re-integratie naar je werkplek aan te vatten of om helder te krijgen wat je precies wilt?
Samen gaan we op weg. Dit kan fysiek volgens de veiligheidsmaatregelen, met een online gesprek of via wandelcoaching op een veilige afstand.
Wat moet mijn omgeving wel niet van mij denken?
Bij haar familie en vrienden vindt ze geen begrip. Tijdens een familiefeestje vond een tante het nodig om te zeggen: “Ze is er niet bij? Burn-out? Flauwekul, de jongere generatie is niks meer gewoon.”
“En wat moeten mijn collega’s wel niet van mij denken? Gaan ze mij kunnen zien als ‘Gilke’ of gaan ze alleen ‘burn-out Gilke’ zien, zij die haar werk niet aankan?” Gilke is op haar werkplek ‘ingestort’ en de gedachte hieraan maakt haar erg onzeker.
Deze uitspraken van haar familie en vrienden, voeden haar schaamte- en schuldgevoel over haar burn-out. Ze blijft deze woorden in haar hoofd herhalen en zelf doet ze er nog een schep bovenop met de stem van haar innerlijke criticus: “ga jij jezelf ooit nog terug onder controle krijgen? Hoe flauw doe jij nu? Is dit nog normaal? Wat moeten de mensen wel niet denken? Zie je wel, je bent ‘zwak’ en zo denkt iedereen er over.” Ze wordt er erg verdrietig van.
Die ‘harde’ woorden van haar omgeving hebben een grote negatieve impact op haar. Hier gaan we mee aan de slag zodat ze terug kracht en energie kan ervaren ondanks de negativiteit van haar omgeving. Samen onderzoeken we haar bronervaringen. Bronervaringen zijn die contexten en situaties waarin dezelfde soort ervaring niet leidt tot een negatieve impact op jezelf. Voor Gilke betekende dit contexten waarin ‘harde’ woorden van anderen haar niet raken, situaties waarbij ze deze woorden niet blijft herhalen in haar hoofd en ze bij zichzelf en haar positieve gevoel kan blijven.
Kende zij zo’n bronervaring?
Haar antwoord kwam vrij snel: “bij mijn patiënten”, zegt ze
“ze weten niet beter, ze hebben tenslotte een psychische kwetsbaarheid”
“Hebben we niet allemaal tot op zekere hoogte een psychische kwetsbaarheid”, vroeg ik haar? “Heeft niet elke mens zijn eigen weg van ‘psychisch lijden’ van waaruit hij spreekt? Zou het kunnen dat jouw familie niet beter weet vanuit hun referentiekader op het leven, vanuit wat zij als de norm beschouwen? Ze ervaren zelf een vorm van ‘lijden’ en willen hier graag erkenning, liefde en aandacht voor. Vanuit die behoefte aan erkenning zeggen ze onhandige dingen, net als jouw patiënten, omdat ze niet beter weten en ze hun eigen weg van psychisch lijden hebben af te leggen. Hoe dacht je vroeger zelf over mensen met een burn-out?” Ja, ze moest toegeven, wetende wat ze nu weet, kijkt ze hier heel anders naar. Ook zij heeft hiervoor een weg afgelegd. Kan ze deze weg tot leren ook ‘gunnen’ aan haar omgeving en accepteren dat ze momenteel ‘niet beter weten’?
Gilke wist perfect in haar rol van zorgverlener de verantwoordelijkheid voor het uitspreken van de ‘harde of kwetsende’ woorden bij haar patiënten te laten vanuit een onderliggende overtuiging: ‘ze weten niet beter omwille van hun psychische kwetsbaarheid’. Hierdoor was ze niet uit haar lood geslagen, ervaarde ze geen schuld en kon ze een positief gevoel behouden. In deze situatie keek ze met mildheid en empathie naar de andere en naar zichzelf.
Door met eenzelfde mededogen naar haarzelf en haar naasten te kijken, door diep te ademen en te denken: ‘ach, ze weten niet beter’ en vanuit die overtuiging alle schuldgevoelens en de verantwoordelijkheid voor de uitspraken los te laten ipv op haar te nemen, leerde ze stap voor stap bij zichzelf te blijven en haar energie positief houden. Dit is een proces met veel oefenen, met steeds opnieuw bewust de bekrachtigende overtuiging inzetten en het positieve effect ervan kunnen ervaren. Het vraagt een bereidheid om het ‘oude vertrouwde’ verhaal over jezelf los te laten, en het nieuwe verhaal toe te laten.
Ondertussen is Gilke opnieuw aan de slag als verpleegster in het psychiatrisch ziekenhuis. Ze stelt het goed, bewandelt haar eigen weg, ongeacht wat haar omgeving van haar denkt.
Loop jij ook vast in een bepaalde situatie waarbij woorden of gedrag van anderen jou blijven triggeren tot een negatief denkproces en negatieve gevoelens? Ga dan op zoek naar een bronervaring: een situatie waarin het jou wel lukt om bij jezelf en positief te blijven.
Ga op onderzoek naar de elementen die aanwezig zijn in die bronervaring:
Wil je graag begeleiding in het ontdekken van deze hulpbronnen? Wil je hierin een spiegel of klankbord?